Wanneer twee partners besluiten te gaan scheiden, breekt een lastige tijd aan. Niet alleen emotioneel, maar ook praktisch kunnen de gevolgen van een scheiding groot zijn. Dat geldt helemaal als er een koopwoning in het spel is, die op naam van beide partners staat.

Wat gebeurt er met het huis? Blijft een van de partners er wonen of moet het worden verkocht? Hoe zit het met over- of onderwaarde? En wat betekent dat voor de huidige én een eventueel nieuwe hypotheek? Allemaal vragen waar men mee te maken krijgt in een toch al chaotische periode. Belangrijk dus om de zaken eerst eens even goed op een rijtje te zetten.

Eerst rustig inventariseren
Hoe moeilijk het ook is, rustig inventariseren, is een belangrijke eerste stap. Wanneer de situatie het toelaat, kan dat het beste samen. Lukt dat niet, dan kan een mediator of advocaat uitkomst bieden. Voor de afhandeling van hypothecaire kwesties moet allereerst duidelijk zijn, wie eigenaar is van de woning. Zijn beide partners eigenaar, dan moet de eigendomsverhouding in kaart worden gebracht. Is die 50/50, dan zullen zowel huis als hypotheek(schuld) eerlijk verdeeld moeten worden. De volgende stap is dan, het huis laten taxeren.

Taxatie van de woning
Of het huis verkocht zal worden of door een van de partners bewoond zal blijven, de waarde van de woning zal in beide gevallen moeten worden vastgesteld. Het beste is om te kiezen voor een actueel taxatierapport. Zo kunnen er geen misverstanden ontstaan over de fiscale en financiële gevolgen van (onderlinge) verkoop, want de volgende stap is beslissen wat er met de woning gaat gebeuren. Blijft één van beide er wonen, dan zal de vertrekkende partner moeten worden uitgekocht. Is dat financieel niet mogelijk of om andere redenen niet wenselijk? Dan moet de woning worden verkocht.

Verkopen of uitkopen?
Als er kinderen in het spel zijn, wordt vaak besloten dat een van beide ouders in de woning blijft om zo de gevolgen van de scheiding niet nog eens te vergroten met een verhuizing. Dit moet echter financieel wel haalbaar zijn. De blijvende partner zal de vertrekkende partner namelijk voor zijn of haar eigendomsdeel moeten uitkopen en daarna de (nieuwe) hypotheek alleen moeten dragen. Willen beide partners in het huis blijven wonen, dan gaat de woning naar degene die er het meest voor over heeft. Naar de hoogste bieder dus. Heeft geen van beide partners genoeg geld of interesse om het huis alleen te blijven bewonen, dan is verkoop de enige optie die overblijft.

Over- of onderwaarde bij verkoop door scheiding
De waarde van het huis speelt een belangrijke rol in de afhandeling van de verkoop bij scheiding. Levert de woning meer op dan de nog openstaande hypotheek, dan wordt deze met de opbrengst van de verkoop afgelost en kan de overwaarde naar eigendomsverhouding verdeeld worden. Het wordt moeilijker als er sprake is van onderwaarde en men met een restschuld blijft zitten. Ook deze moet naar rato verdeeld worden tussen beide partners en kan een grote invloed hebben op het afsluiten van een nieuwe hypotheek.

Nationale Hypotheek Garantie kan uitkomst bieden
Als de woning bij verkoop minder opbrengt dan de nog openstaande hypotheek, blijft men met een restschuld zitten. In zulke gevallen kan een Nationale Hypotheek Garantie uitkomst bieden. De NHG vergoedt het nog resterende bedrag en geeft zodoende de mogelijkheid om met een schone lei te beginnen. Overigens kan de NHG er ook voor zorgen, dat een van beide partners in het huis kan blijven wonen door de maximale hypotheek te verruimen. Hoe dat precies werkt kan een adviseur uitleggen.

Eerst goed afhandelen, dan pas kopen
Een scheiding is al vervelend genoeg en daarom is het belangrijk dat financiële zaken als een woningverkoop goed worden afgehandeld. Dat betekent vooral geen overhaaste beslissingen nemen. De gevolgen kunnen immers groot zijn en nog jarenlang van invloed blijven op de nieuwe woonsituatie. Zo is het verstandig pas een nieuwe woning te kopen als de scheiding door de rechtbank is bekrachtigd én is geregistreerd bij de burgerlijke stand. Is dat laatste nog niet gebeurd, dan bestaat de kans dat de ex-partner wettelijk gezien mede-eigenaar wordt van de nieuwe woning. Ook zijn er bepaalde regelingen die de koop van een nieuwe woning na de scheiding vergemakkelijken, zoals bijvoorbeeld de Bijleenregeling. Laat u daarom altijd goed adviseren en neem vooral de tijd om de zaken netjes af te handelen.